Hazırlayan: Op. Dr. Müfit GÜNEL
Üroloji Uzmanı
Yüzyıllardır, özellikle dini gerekçelerle yapılagelen sünnet işlemi, son yıllarda din dışı nedenlerle ve gelişmiş toplumların bireyleri tarafından da kendilerine ve çıcuklarına sıklıkla uygulattırdıkları bir işlem halini almıştır. Bu duruma gelinmesinde, sünnetin giderek daha çok kişi tarafından Kabul gören faydalarının büyük rolü vardır. Deneyimli hekimler tarafından, uygun hijyenik şartlarda ve uygun olan yaşta yapılan sünnetin, genel Kabul görmüş bazı faydalarından sözetmek mümkündür;
- Sünnetsiz penis derisinin(prepisyum) temizliği özel bakım ve ihtimam gerektirir ve bu bakım yapılmadığında prepisyumun iç kısmında bakteri üremesi ve bulaştırması kaçınılmaz olurken, sünnetli penisin temizliği özel uğraş gerektirmeden daha kolay yapılabilmektedir, Bu durum, giderek artan oranda sünnetli erkeğin, partner olarak seçilmek istenmesine neden olmaktadır,
- Sünnetli olanlarda penis kanseri görülme sıklığının daha az olduğuna dair bazı çalışmalar vardır. Bu durum belki de penis başı(glans)nın açıkta olması ve gelişen bir lezyonun daha erken farkedilmesiyle açıklanabilir,
- Yine yapılan bazı araştırmalarda, sünnetli erkeklerin eşlerinin daha az sıklıkla rahim ağzı(serviks) kanserine yakalandığına dair bulgular elde edilmiştir,
- Sünnet işleminde gerek iç deri(mukoza)nin kısa bırakılması, gerekse de açıkta kalan glansın en dış epitel yabakasının kalınlaşıp hissiyatın azalması sonucunda erken boşalmanın daha az görüleceği konusunda yorumlar yapılıyor olsa da, bu konu oldukça tartışmalı olup, işlem sırasında mümkün olduğunca original dokunun korunmasına çalışılmalıdır.
Sünnet işleminin yukarıda saydığımız yararları yanında, yetkin olmayan kişilerce, uygun olmayan şartlarda yapıldığında oluşabilecek ve son derece önemli olabilen komplikasyonlarından da söz etmek gerekir;
- Deri ve/veya mukozanın fazla kesilmesi: Bazen glansın pubik deriye yapışık olduğu derecede hatalı sünnetlere rastlayabilmekteyiz, bu, çocuğun ileriki cinsel yaşamını çok olumsuz etkileyebilecek bir durumdur,
- Özellikle giyotin yöntemi sırasında glansın tam veya parsiyel kesilmesi: Kanama sonrası çocukta hayati tehlike yaratabilecek ve düzeltilmesi çok zor bir durumdur,
- Cilt fistülleri: Özellikle dikişli sünnet sonrası görülüp, hijyeni ve kozmetiği olumsuz etkiler,
- Çocukta doğuştan gelen hypospadias, cordi gibi özel durumlarda kullanılabilecek prepisyumun, yetkin olmayan kişilerce sünnet işlemi sırasında çıkarılmasını da komplikasyonlar arasında saymak gerekir,
- Yine yetkin olmayan kişilerin yaptığı sünnetlerde kanama, enfeksiyon, yara açılması, üretra zedelenmesi, lokal anestezi komplikasyonu gibi durumlara sık rastlanmaktadır,
Sünnetin belki de tartışmasız olarak yapılması gereken bazı acil durumlar da vardır. Bunlar;
- Parafimozis: Prepisyumun ucunda idrar çıkışını sağlayan deliğin dar olduğu(fimozis) vakalarda, bazen bu derinin geri çekilip tekrar yerine getirilememesi socu oluşan bir durumdur. Glansta, altta darlık oluşturan halka nedeniyle dolaşım bozukluğu ve ödem gelişir, acil müdahale edilmesi(glansın sıkıştırılıp, içeri itilmesi ya da dar halkanın kesilmesi) gerekir. İyileşme sağlandıktan ve dolaşım düzeldikten sonra elektif sünnet yapılmalıdır,
- Aşırı fimozisli olgularda, idrar çıkışı zor olacağından(hatta bu çocuklar, akranlarıyla, kim uzağa işeyecek diye sidik yarıştırırlar), prepisyum içi kirli kalıp idrar yolu enfeksiyonu oluşturabilmesi yanısıra, üst üriner sistemde obstrüksiyona varan komplikasyonlar geliştirabilmesi nedeniyle biran once sünnet planlanmalıdır. Sünnet işlemi yapılana kadar, bir klamp yardımıyla fimotik bölge açılıp rahatlama sağlanabilir.
Sünnetin yukarıda sayılan tüm yarar ve komplikasyonları göz önüne alındığında, Sünnet Deyip Geçmemek ve işin ehline, daha doğrusu bir hekime başvurmak, çocuğun cinsel sağlığı açısından en doğru tutum olacaktır.