Hazırlayan: Op. Dr. Fatih ÇANAKLI
Dernek Başkanı

 

Sünnet Hekimliği Derneği (SHD) olarak öncelikli hedefimiz, Türkiye’de uygulanan sünnet pratiğini her yönüyle iyileştirmektir. Sünnet işleminin uygulandığı klinik ortamın şartları “iyi sünnet” hedefimize ulaşmak için çok önemlidir.

İdeal Sünnet Kliniği konseptimiz, sünnet çocukları ve aileleri ile yapacağımız anket, değerlendirme ve geri bildirimlerle gelişecek ve değişecek bir anlayıştır. Güney Afrika’da yapılan benzer bir çalışmada; kontrol muayenesi yapılması, düşük enfeksiyon oranı, ağrının azaltılması ve aile için özel bekleme alanı olması beklentileri öne çıkmıştır.

İdeal Sünnet Kliniği projesinin temelinde “çocuk ve aile odaklı sünnet” fikri yer almaktadır. İdeal Sünnet Kliniği; özel olarak sünnet için düzenlenmiş, dekore edilmiş, personeli eğitilmiş bir fizik ortamı ifade eder. SHD üyesi hekimlerin mevcut veya açmayı planladıkları kliniklerinde bu şartları asgari düzeyde karşılamalarını öneriyoruz.

İdeal sünnet sadece cerrahın bilgisi, deneyimi ve el becerisiyle elde edilemez. Çocuk ve ailenin yapılan sünneti hatırladıklarında mutlu anıların akla gelmesini istiyoruz. İdeal sünnet, mutlu anılar için önemli gördüğümüz koşul ve uygulamalar şunlardır:

a) Muayene ve tetkik:

• Sünnet olacak çocuğun işlemden önceki bir günde muayene edilmesi, hekimi, personeli ve kliniği görmesi ve tanıması tercih edilebilir.
• Çocuk daha önce bulunduğu bir ortamda, işlem günü daha az kaygı duyabilir. Aileye ve çocuğa, sünnete hazırlık ve yapılacak işlemin adımları hakkında detaylı bilgi verilebilir.
• LOKAL anestezili sünnet öncesinde tetkik yapılması şart ve gerekli değildir. GENEL anestezi tercih edildiğinde basit bazı testler (kan sayımı, pıhtılaşma zamanı gibi) istenebilir. Çocuğun bilinen bir kanama, pıhtılaşma sorunu varsa, mutlaka hekime bildirilmelidir.
• Ayrı bir günde muayene yapılamamışsa ve çocuk aynı gün sünnet edilecekse, özellikle eşlik eden sistemik ve genital hastalıkların değerlendirileceği bir öykü ve fizik muayene yapılması da uygundur.
• Sünnet sonrası iyileşmenin değerlendirilmesi, olası sorunların tanınması ve tedavisi amacıyla, hekimin belirleyeceği bir takvime uygun olarak en az bir kontrol muayenesi yapılması önerilir.

b) Anestezi ve ağrı kontrolü:

• Sünnet ağrılı bir işlemdir ve her aşamada ağrının etkin kontrolü önemlidir.
• Lokal anestezi öncesinde benzer anestezi ilaçları içeren kremlerin uygulanması önerilir.
• Lokal anestezi enjeksiyonunun işlemin “ağrılı” bölümü olduğu aile ve çocuğa anlatılmalıdır.
• Lokal anestezi ağrısının hafifletilmesi için yapılabilecek teknik iyileştirmeler (ısısı, pH sı, iğne çapı, enjeksiyon teknği gibi) uygulanabilir.
• Bebek sünnetlerinde: premedikasyon (sünnet öncesi ağrı kesici şurup veya fitil verilmesi) rahatlatıcı sesler ve dönencelerin kullanımı, ağızdan şeker eriyiği verilmesi, uykuda sünnet gibi destek ölçütleri kullanılabilir.
• Lokal anestezide uygun teknik ve doz kullanılarak, gerekli süre beklenmeli ve sünnet işlemi sırasında ağrı hissi olmamalıdır.
• Sünnet sonrasında çocuğun yaşı ve kilosuna uygun ağrı kesici tedavileri düzenlenmelidir.

c) Fizik koşullar ve klinik bölümleri:

• Sünnet kliniği ilgili yönetmeliklere uygun müstakil bir bina, daire ya da bir hastanenin bu iş için yapılandırılmış ayrı bir bölümü olabilir.
• Cerrahi işlemi yapılacak alanda uygun zemin ve ortam hijyeni sağlanmalı ve sürdürülebilmelidir.
• Kesici delici aletler, tıbbi ilaç ve malzemeler çocukların erişemeyeceği şekilde depolanmalıdır.
• Sünnet masası /sedyesi çocuk çin rahat ve güvenli olmalı, çocuğun inip çıkabilmesi için basamak (eskabo) bulunmalıdır.
• Klinik dekorasyonunda çocuklar için tehdit içermeyen görseller ve renkler kullanılmalıdır.
• Çocuklara özel bir aktivite ve oyun alanı oluşturulması önerilir.
• Ailenin ve çocuğun mahremiyetini gözeten, özel bir dinlenme bekleme odası/odaları bulunması önerilir.
• Çocuğun ilgi ve dikkatini yapılacak işlemden uzaklaştıracak müzik, film, kitap, dans ve aktiviteleri içeren ortamlar düzenlenebilir.
• Bebek bakımı ve emzirme için uygun oda veya alan oluşturulmalıdır.

d) Sterilizasyon ve tıbbi atıklar:

• Cerrahi aletlerin sterilizasyonu ve tıbbi atıkların depolanması ve teslimi konusunda ilgili yönetmeliklere uygun düzenleme ve sözleşmeler yapılmalıdır.
• Sünnette kullanılan cerrahi aletler ve sarf malzemeleri mutlaka tek hastada kullanılmalıdır.
• Bipolar koter, termo koter gibi kanama durdurucu cihazların her hastada uygun sterilizasyon şartları elde edilerek kullanımı gereklidir.
• Tek kullanımlık sünnet klipsleri steril olarak paketlenmiştir. Bunların ambalajlarının ve son kullanım tarihlerinin kontrolü önemlidir.
• Cerrahi müdahale – sünnet odası ve masası/sedyesi işlem sonrasında yeni bir hasta alınmadan önce uygun solüsyonlarla dezenfekte edilmelidir.
• Masa/sedye üzeri değiştirilebilir su geçirmez kağıt örtüyle kaplanabilir.
• Sünnet için yapılan lokal anestezi ve sünnet işlemi öncesinde cerrahi saha uygun cilt antiseptikleriyle temizlenmelidir.
• Klinikte kullanılan her türlü tıbbi malzemenin (bistüri, enjektör, hazır pansumanlar gibi) steril ve miadı dolmamış olduğu kontrol edilmelidir.

e) Ödüller ve beratlar:

• Sünnet işlemi öncesi veya sonrasında çocuğa verilecek her türlü diploma, berat ve madalya gibi ödüller olumlu pekiştireç olarak yararlı olabilir.
• Bu belgelerdeki kullanılan dilin sadelği ve kadın erkek ayrımcılığı algısı yaratmaması konusunda özen gösterilmelidir.
• Sünnet olan çocuğa hediye vermek eski bir geleneğimizdir. Kliniğin vereceği oyuncak, etiket, bayrak gibi küçük hediyelerin verlmesini destekliyoruz.

 

f) Aile ve arkadaşlara destek/ikramlar:

• Sünnet işlemine çok kalabalık gruplar halinde gelinmemesi konusu ailelere uygun bir dille belirtilmelidir. Kalabalık ortamlar İDEAL sünnet için olumsuz bir faktördür.
• İşlemle ilgisi olmayan çocuk refakatçilerin erişkin gözetiminde olmaları önemlidir.
• Ailenin gerilimini azaltmak için içecek ve yiyecek ikramları yapılabilir.
• Sünneti bir şenlik haline getirmek için müzik, dans veya animatör / palyaço aktiviteleri sağlanabilir.
• Sünnet öncesi ve sonrasında fotoğraf çekimi için uygun alanlar oluşturulabilir.
• Sünnet sırasında fotoğraf ve/veya video çekimi hizmeti vermek kliniğin tercihine bağlı olarak yapılabilir.
• Sünnet kliniğinde özellikle toplu bekleme alanlarında video takip sistemi kurulması güvenlik nedeniyle önerilir.
• SHD üyesi hekimlerin sünnet kliniklerinden elde edeceğimiz katkılar ve ailelerin değerli önerileriyle, İDEAL SÜNNET KLİNİĞİ nasıl olmalıdır? sorusuna yanıt aramaya devam edeceğiz.

İyi sünnetler, sağlıklı günler dilerim.